کنکور ۹۷ به پایان رسید. از جمله حاشیه‌های قابل تأمل و البته تکراری آزمون سراسری امسال، افزایش تمایل و گرایش داوطلبان به رشته‌های علوم تجربی و مشخصاً رشته‌های پزشکی بود. گفته می‌شود داوطلبان گروه آزمایشی علوم تجربی تقریباً سه برابر گروه آزمایشی علوم انسانی به عنوان دومین گروه مورد پسند داوطلبان و برابر با نیمی از کل داوطلبان پنج گروه آزمایشی دیگر بوده است. نکته قابل تأمل و جالب این آزمون این بود که حدود ۱۳درصد از داوطلبان گروه آزمایشی علوم تجربی یا دانشجویان رشته‌های دیگر بودند یا در یکی از رشته‌های سایر گروه‌های آزمایشی فارغ‌التحصیل شدند. توزیع نامتوازن داوطلبان در رشته‌های مختلف به‌عنوان معضل جدی سیستم آموزش عالی است، در‌حالی‌که پیشتر از این نیز در بحث هدایت تحصیلی (شما بخوانید هدایت تحمیلی) تراکم رشته‌ای به خصوص در رشته تجربی به‌عنوان هشدار و مسئله‌ای بحران‌ساز مطرح شده بود!
اختلاف معنادار میزان گرایش داوطلبان به رشته تجربی در قیاس با سایر رشته‌ها از جمله موضوعات مهمی بوده که به یکی از چالش‌های نظام آموزش عالی در چند سال اخیر تبدیل شده است. چالشی که رهبر انقلاب در دیدار اخیر خود با جمعی از مسئولان، استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاه‌ها تحت‌عنوان «خطر نامتوازن شدن رشته‌های دانشگاهی و افزایش گرایش به رشته‌های درآمدزا» عنوان کردند.
نگاه آماری
نگاهی به آمار و ارقام ثبت‌نامی کنکور امسال نشان می‌دهد جمعاً تعداد یک میلیون و ۱۱ هزار و ۸۲۵ داوطلب ثبت‌نام کردند که از این تعداد تنها ۶۴۲ هزار و ۴۵۱ داوطلب در گروه آزمایشی علوم تجربی بودند. گرایش به سمت رشته تجربی در حالی هر سال بیش از قبل می‌شود که تعداد داوطلبان گروه‌های آزمایشی علوم انسانی و علوم ریاضی روی هم رفته کمتر از این میزان است. گفته می‌شود بیش از ۶۰ درصد متقاضیان ورود به دانشگاه‌ها، تمایل دارند وارد رشته‌های علوم تجربی شوند و گروه علوم انسانی، ریاضی و فنی با بی‌رغبتی نسبی داوطلبان مواجه شده است.
جالب این است افزون بر میزان داوطلبان گروه آزمایشی علوم تجربی که تقریباً سه برابر گروه آزمایشی علوم انسانی است، چیزی حدود ۱۳درصد از داوطلبان گروه آزمایشی علوم تجربی یا دانشجویان رشته‌های دیگر هستند یا در یکی از رشته‌های سایر گروه‌های آزمایشی فارغ‌التحصیل شدند. طبق گفته خدایی، رئیس سازمان سنجش آموزش کشور این موضوع می‌تواند به دلایلی نظیر اشتغال و همچنین تصمیماتی باشد که در حوزه کنکور سراسری اتخاذ شده است. یعنی رقمی حدود ۸۳هزار نفر که بنا به دلایلی مثل نیافتن شغل مناسب یا پشیمانی از ورود به رشته‌های دیگر تصمیم می‌گیرند که با امتحان کردن شانس خود در گروه علوم تجربی ورود یا عدم ورود خود را به رشته‌های پزشکی به آزمون بگذارند. این موضوع نشان می‌دهد که بخش قابل‌توجهی از دانشجویان و حتی دانش‌آموختگان رضایت کافی از مدرک خود ندارند!
هدایت تحمیلی غلط!
پیشتر از این نیز در بحث هدایت تحصیلی (شما بخوانید هدایت تحمیلی) تراکم رشته‌ای به خصوص در رشته تجربی به‌عنوان هشدار و مسئله‌ای بحران‌ساز مطرح و عنوان شده بود که در صورت عدم به‌کارگیری مشاوره‌های صحیح و توزیع متوازن، در آینده بحران جدی‌تر خواهد شد. اکنون نیز به گفته جبار کوچکی‌نژاد، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در بحث اهمیت هدایت تحصیلی، آموزش‌و‌پرورش باید با بهره‌گیری درست و به موقع از مشاوران تحصیلی زمینه اهداف پیش‌بینی شده را فراهم کند. وی معتقد است: مشاور کافی در مدارس به خصوص مناطق کم‌برخوردار و شهر‌های کوچک وجود ندارد، لذا دانش‌آموزان با فرهنگ شکل گرفته در جامعه اقدام به ثبت نام در رشته تجربی می‌کنند.
