سرويس اقتصادی جوان آنلاين: نبود تنوع و کیفیت پایین در سبد صادرات غیرنفتی موجب از دست رفتن فرصت در تجارت فرامرزی شده است. کارشناسان معتقدند تولید اقلام صنعتی محدود است و با این تعداد نمی‌شود در بازار یک هزار و ۱۰۰ میلیارد دلاری کشور‌های همسایه جایگاه پیدا کرد.
توسعه صادرات در سطح کشور نیازمند همبستگی نهاد‌های مختلف است که در این بین توجه به امر تولید در بنگاه‌های کوچک و متوسط یکی از اولویت‌هاست. صادرات غیرنفتی همیشه در طول تاریخ تجارت خارجی، از اهمیت زیادی برخوردار بوده است، البته اهمیت آن با اُفت و خیز‌های زیادی مواجه بوده و اقتصاد ایران همیشه به طور غیرمستقیم وابسته به نفت است و نتوانسته به طور جدی با تجار خارجی رقابت کند؛ این در حالی است که همه این عوامل موجب شده تا زمینه‌های مناسبی برای تجارت به خصوص صادرات، در کشور فراهم نشود. تنوع بخشی به اقلام صادراتی مهم‌ترین فاکتور برای صادرات است، چراکه تعداد این اقلام محدود است و با این تعداد نمی‌شود در بازار یک هزار و ۱۰۰ میلیارد دلاری کشور‌های همسایه جایگاه پیدا کرد.
نبود تولیدات، از دیگر مشکلات مربوط به صنایع است
علیرضا کلاهی صمدی، عضو اتاق بازرگانی تهران در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره نبود تنوع در سبد صارداتی غیرنفتی گفت: «متأسفانه نبود تنوع و کیفیت پایین در سبد صادراتی غیرنفتی، یکی از موضوعات مهم مورد بحث در اتاق بازرگانی بوده و اعضای این اتاق در تلاش برای ارائه راهکار مناسب برای رفع این معضل است.»
وی افزود: «یکی از عوامل کاهش این تنوع و کیفیت پایین در سبد صادرات غیرنفتی، شرایط خاص کسب و کار است. این در حالی است که هم‌اکنون مزیت مناسبی برای صنایع ساخت محور نداریم.»
کلاهی صمدی در ادامه نبود تولیدات در صنایع را از دیگر مشکلات مربوط به این سبد صادراتی دانست و تصریح کرد: «هم‌اکنون تولیدات در صنایع بسیار محدود است و همین امر موجب می‌شود که رقابت با بازار‌های جهانی به مراتب کمتر شود.»
عضو اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه هم‌اکنون نرخ بالای تأمین کالا از دیگر مشکلات مربوط به سبد صادرات غیر نفتی است، افزود: «متأسفانه در بسیاری از صنایع همچون خودرو مشکلاتی از قبیل قیمت بالا و نبود کیفیت بیشتر به چشم می‌خورد.»
عضو اتاق بازرگانی تهران در ادامه بیان کرد: «ایران در صورت حضور موفق در اوراسیا شانس آن را خواهد داشت تا کالا‌های خود را به سایر کشور‌های اروپایی و آسیای میانه معرفی کند؛ به این ترتیب در آینده نه‌چندان دور، میزان صادرات غیرنفتی ایران افزایش چشمگیر خواهد داشت.»
تحریم‌ها از عوامل تأثیرگذار در کاهش صادرات غیرنفتی است
نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران معتقد است: «تحریم‌ها یکی از عوامل کاهش تنوع صادرات غیرنفتی است، چراکه این امر موجب شده ارتباطات بین‌المللی ما با دیگر کشور‌ها قطع شود.»
حسین سلاح‌ورزی در ادامه از دیگر مشکلات موجود در این امر گفت: «هم‌اکنون از نظر دیپلماسی اقتصادی در زمینه پیمان‌ها و توافق‌های دوجانبه دستاورد‌های زیادی نداشتیم به استثنای اجرای طرح اوراسیا، چراکه این طرح باعث شده که محصولات جدید ایرانی ایجاد شود.»
وی بیان کرد: «محدودیت و ممنوعیت‌هایی که برای اقلام صادراتی اعمال شده باعث شده بود که ارتباطات با بازار‌های جهانی به مراتب کمتر شود؛ این در حالی است که افزایش نرخ ارز باعث شده که فرصت خوبی برای صادراتمان به‌وجود آید و ما بتوانیم در بازار‌های جهانی حضور پررنگ‌تر و گسترده‌تری داشته باشیم.»
به گفته نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران، امروز اقتصاد ایران به سمت صادرات غیرنفتی در حال حرکت است و این برنامه نیاز به یک پیگیری جدی در بازار‌های منطقه دارد و در این میان کشور‌های اوراسیا می‌توانند برای ایران اهمیت زیادی داشته باشند.
وی با تأکید بر اینکه شرایط تحریمی و برخی موانع و مقررات داخلی باعث کاهش تنوع صادراتی در بازار‌های جهانی شده است، افزود: «این در حالی است که ما منکر آن نیستیم که صادرکننده‌ها در فرآیند نشانه تجاری، بازاریابی و بازاررسانی نتوانستند کالای خود را توسعه دهند، اما افزایش نرخ ارز، توانست فرصت خوبی را برای صادرکنندگان به وجود آورد، چراکه این امر موجب شد که حضورشان در بازار‌های جهانی گسترده‌تر شود.»
این فعال اقتصادی تصریح کرد: «ما باید به سمت واقعی شدن نرخ کالا‌های صادراتی حرکت کنیم تا امکان رقابت با خارجی‌ها را در بازار اوراسیا داشته باشیم. عضویت در این اتحادیه می‌تواند به واقعی شدن این نرخ‌ها نیز کمک کند.»
افزایش فرصت‌های تلف شده در ارسال کالا در تجارت فرامرزی
همچنین فاطمه مقیمی، عضو دیگر اتاق بازرگانی تهران در این باره گفت: «اگر ما قابلیت تولیدات صادرات‌محور را در کشور داشته باشیم، این امر می‌تواند در سبد کالای صادراتی غیرنفتی تأثیر بسزایی داشته باشد؛ اگر این امر صورت نگیرد به طور قطع، حضور در بازار‌های بین‌المللی را از دست خواهیم داد.»
وی تولید با کیفیت و رقابت در بازار‌های بین‌المللی و قیمت تمام شده کالا را از دیگر عوامل مهم در سبد کالای صادراتی غیرنفتی دانست و گفت: «مدت زمانی که بتوان این مسیر را طی کرد از دیگر اولویت‌های مهم در این کالای صادراتی غیرنفتی است.»
مقیمی در ادامه از فرصت‌های از دست رفته در تجارت فرامرزی گفت: «زمانی که در رتبه‌های جهانی نگاه کنیم، فرصت‌های تلف شده در ارسال کالا در تجارت فرامرزی زیاد شده است که این امر می‌تواند ما را در رقابت در بازار‌های جهانی حذف کند.»
این عضو اتاق بازرگانی تهران بیان کرد: «تلاش‌هایی برای کیفیت محصولات و همچنین ممنوعیت کالا صورت گرفته که امیدواریم با همکاری مسئولان این موضوع مرتفع شود.»
مقیمی با اشاره به راهکار‌های متعددی که می‌تواند به توسعه صادرات غیرنفتی کشور کمک کند، افزود: «اگرچه ما مسئولان دولتی را خادم حوزه صادرات می‌دانیم و از اقداماتی که در این حوزه انجام داده‌اند قدردانی می‌کنیم، اما باید تلاش بیشتری برای تسهیل شرایط صادرات انجام دهند.»
این فعال عضو اتاق بازرگانی تصریح کرد: «در گذشته، بسیاری از فعالان اقتصادی و تجار با مشکلاتی همچون ممنوعیت صادرات مواجه بوده‌اند که البته تلاش شد تا این ممنوعیت‌ها مرتفع شود.»
