سرويس اقتصادی جوان آنلاين: عدد اکتان ۱۱۰، افزایش ۳۵ درصدی دوام خودرو، پاک و ارزان بودن، پیمایش بیشتر و ایمنی بالای گازمایع از جمله دلایلی است که LPG را به بهترین جایگزین برای بنزین تبدیل کرده است.
به گزارش مهر، انگلستان به طور گسترده LPG را در ناوگان اتوبوسرانی خود استفاده کرده و امریکا نیز اخیراً به جایگزین کردن سوخت اتوبوس مدارس از گازوئیل به LPG روی آورده است. استفاده از LPG در خودرو‌ها در ایران نیز می‌تواند از بُعد آزاد شدن بنزین برای صادرات به نفع دولت، از بُعد قیمت سوخت به نفع خودرودار‌ها و مردم و نهایتاً از بُعد زیست‌محیطی به نفع همه کشور باشد؛ اما موضع وزارت نفت در قبال عرضه قانونمند این سوخت پاک برای خودرو‌ها کاملاً نامعلوم و سال‌هاست که فرآیند LPG سوز کردن خودرو‌ها به صورت زیرزمینی انجام می‌شود.
در همین ارتباط رضا رحیمی، کارشناس انرژی با بیان اینکه LPG یا گاز مایع، ترکیبی از هیدروکربن‌های پروپان و بوتان است، گفت: گاز مایع دارای ارزش حرارتی ۱ /۴۶ مگاژول بر کیلوگرم و عدد اکتان ۱۱۰ است.
وی افزود:، چون عدد اکتان این سوخت فسیلی بیشتر از عدد اکتان بنزین (۸۵- ۹۷) است معمولاً باعث کارکرد بهتر موتور و جلوگیری از کوبش آن می‌شود. همچنین به دلیل انتشار آلاینده کمتر نسبت به بنزین و گازوئیل، راهکاری برای کاهش آلودگی هوا خواهد بود.
این کارشناس انرژی اظهار داشت: در حال حاضر در دنیا حدود ۲۷ میلیون خودروی LPG سوز وجود دارد که سالانه ۲/۲۶ میلیون تن LPG مصرف می‌کنند. ترکیه با ۴ میلیون و ۶۴۶ هزار دستگاه خودرو LPG سوز و روسیه و کره‌جنوبی به ترتیب با ۳ میلیون و ۲ میلیون دستگاه در صدر کشور‌هایی هستند که از گاز مایع به عنوان سوخت خودرو استفاده می‌کنند. این در حالی است که ترکیه، کره‌جنوبی و استرالیا حتی در برهه‌هایی اقدام به اعطای وام و تشویق برخی خودرو‌های پرمصرف نظیر تاکسی‌ها به LPG سوز کردن خودرو کرده‌اند. در ترکیه حدود ۴۰ درصد از کل ناوگان وسایل نقلیه مسافری این کشور را این خودرو‌ها تشکیل می‌دهند و ۹۵ درصد از تاکسی‌های کره‌جنوبی LPG سوز هستند.
حدود ۵ /۱ میلیون خودروی LPG سوز در ایران وجود دارد که به صورت غیراستاندارد اقدام به نصب مخزن کرده و سوخت‌گیری می‌کنند و استفاده از این سوخت در خودرو‌ها غیرقانونی تلقی می‌شود. این کار معمولاً با تخلیه سیلندر (کپسول)های گاز روستایی به درون مخزن خودرو انجام می‌شود یا اینکه اخیراً جایگاه‌هایی به صورت زیرزمینی یا در بعضی کارگاه‌ها احداث شده‌اند که عملاً حکم یک جایگاه پمپ سوخت را دارند، اما در ابعاد بسیار کوچک‌تر و شاید غیراستاندارد.
به‌رغم تمایل و استقبال زیاد مردم از این سوخت، متأسفانه دولت استفاده از این سوخت را در ناوگان حمل‌و‌نقل هنوز به رسمیت نشناخته و از ایجاد جایگاه‌های رسمی سوخت‌گیری در سطح شهر‌ها امتناع کرده که همین امر باعث هرج و مرج، نابسامانی و عدم توازن در توزیع گاز LPG در کشور و کمیاب شدن این سوخت در روستا‌ها شده است. مشخص نیست که این نوع استفاده غیرمجاز و سوخت‌گیری داخل گاراژ‌های خارج از شهر تا چه زمانی می‌خواهد ادامه یابد.
رحیمی با بیان اینکه سال گذشته کل گازمایع تولیدی کشور ۵/ ۸ میلیون تن بوده که از این مقدار ۷۷ درصد آن صادر شده است، تصریح کرد: متأسفانه در برهه‌هایی از زمان نیز به دلیل ایجاد مشکلات تحریمی در صادرات گازمایع، سوخت مذکور توسط مشعل‌های پالایشگاهی یا تزریق به خط لوله گاز طبیعی سوزانده شده است که برآورد می‌شود نزدیک به ۹۰ میلیون دلار از منابع کشور در این میان به هدر رفته است. این در حالی است که سوخت مذکور می‌توانست به صورت قانونی در خودرو‌های سبک و سنگین کشور استفاده شود.
وی LPG را ذاتاً یک سوخت بی‌خطری دانست و ادامه داد: دو عامل اصلی در ایمنی LPG نقش دارند. یکی محدودیت‌های اشتعال آن است و دیگری اینکه مخزنی که اتوگاز در آن نگهداری می‌شود بسیار قوی و محکم باشد. اگر گاز محصور نتواند نشت کند، نمی‌تواند آتش بگیرد و بسوزد. LPG نسبت به بیشتر سوخت‌ها محدودیت بیشتری در اشتعال‌پذیری دارد.
به گفته این کارشناس انرژی حدود قابل اشتعال مخلوط LPG با هوا ۴ /۲ درصد تا ۶/ ۹ درصد است. این بدان معنی است که وقتی غلظت LPG در هوا کمتر از حدود ۴/ ۲ درصد یا بیشتر از ۶/ ۹ درصد است، مخلوط آتش نمی‌گیرد. از آنجایی که فشار مخازن ذخیره‌سازی آن بسیار پایین (حدود هشت بار) است، احتمال انفجار آن در اثر فشار بسیار کم است. در آزمایش‌های جداگانه‌ای توسط TNO در هلند این نتیجه حاصل شد که وسایل نقلیه LPG سوز در هنگام تصادف، از وسایل بنزین‌سوز ایمن‌تر هستند.
رحیمی توضیح داد: از طرف دیگر مقدار فشار مخازن ذخیره LPG حدود هشت تا ۱۰ بار است که در مقایسه با فشار مخازن ذخیره CNG که حدود ۲۰۰ بار است، بسیار زیاد است و احتمال انفجار مخازن LPG در مقایسه با مخازن CNG بسیار پایین است.
