جوان آنلاین: «در روایت داریم اگر علی (ع) نبود، هیچ مردی قابلیت نداشت که در کنار فاطمه (س) قرار بگیرد و در تمامی روی زمین همتراز، همراز و همسری برای فاطمه (س) جز علی بن ابی طالب نبود.» محمدعلی مجدفقیهی محقق و پژوهشگر، عضو هیئت علمی دانشگاه معارف اسلامی و مدیر و رئیس شورای علمی مؤسسه نور فاطمهزهرا (س) با بیان این مطلب در گفتگو با «جوان» به ابعاد شخصیتی حضرتزهرا (س) پرداخته است.
یک الگوی کامل
محمدعلی مجد فقیهی درباره نقش الگویی حضرتفاطمه (س) میگوید: حضرت زهرا (س) الگوی برتر تاریخ است و به همین خاطر سرور زنان عالمیان خطاب میشوند. واژه الگو برای کسی است که خواهان قرارگرفتن در مسیر است. در این صورت پیامبر اکرم (ص) نیز برای کسی که امید به خدا و آخرت دارد، الگو خواهد بود.
وی با تأکید بر اینکه اگر کسی در زندگی هدف خاصی دارد و نمیتواند خود را مغایر با هدفش قرار دهد، بیان میکند: وقتی کسی هدف تحصیل علم دارد، نمیتواند سلبریتی یا ورزشکار را به عنوان الگو بپذیرد، بلکه یک استاد یا اندیشمند را الگو قرار میدهد و بر عکس آن نیز فرد بازیگر هم نمیتواند یک اندیشمند را به عنوان الگوی خود قرار دهد.
به اعتقاد وی، هر کس در زندگی برای الگوگیری باید هدف مشخصی داشته باشد که به تناسب آن الگو را انتخاب کند.
مجد فقیهی میافزاید: حضرت زهرا (س) در ارتباط خود با خدا از عالیترین نوع معرفت، عبادت و اخلاص برخوردار بود و این میتواند برای کسانی که خواهان ارتباط با خدا هستند، اعم از زن و مرد الگو باشد.
این محقق و پژوهشگر ادامه میدهد: خدا در قرآن آمنه زن فرعون را الگوی مؤمنین معرفی کرده است، چراکه ایمان، استقامت و تقوا از یکسو قرار دارد و از سوی دیگر ما در دنیا در معرض انواع مصیبت و مشکلهایی هستیم که هیچ فردی امکان فرار از آن یا حذف آن را ندارد.
شاکر خداوند در مصائب
به گفته مجد فقیهی حداقلترین و بدیهیترین سختیها این است که از جوانی به پیری میرسیم، زیبایی ما از بین میرود و حتی اگر سالم باشیم، مریض خواهیم شد و در کنار همه اینها رنج از دستدادن عزیز را خواهیم دید که همین چند مورد از واقعیت زندگی رنجآور بوده و برای هر انسانی اجتنابناپذیر و حتمی است.
این استاد دانشگاه بعد از ارائه این توضیحات وارد سبک و سیره زندگی حضرت زهرا (س) شده و میگوید: ما شاهد هستیم بانو حضرت زهرا (س) در زندگی خود با رنج فراوان روبهرو میشود، اما با این حال هنگام خطبه خوانی در مسجد ابتدا به حمد خدا مشغول است. چنین رفتاری به ما میآموزد اگر در زندگی این رنجها سراغمان میآید، نباید خدا را مقصر بدانیم، بلکه باید آن را فرصتی برای رشد تلقی کنیم و در هر حالتی خدا را شاکر باشیم.
وی با قرائت این بیت شعر «عاشقم بر قهر و بر لطفش به جد، بوالعجب من عاشقِ این هر دو ضِد» بیان میکند: حضرت زهرا (س) این چنین بود و در نهایت ما به حضرت زینب (س) میرسیم که در کربلا میگوید جز زیبایی ندیدم. این یعنی عالیترین الگویی که هرگز فناپذیر نیست و تا جهان هست این چنین الگویی میدرخشد.
همسری کامل برای کاملترین مرد
عضو هیئت علمی دانشگاه معارف اسلامی با بیان این نکته که حضرت زهرا (س) الگوی فوق العادهای در تاریخ است، ادامه میدهد: در روایت داریم اگر علی (ع) نبود هیچ مردی قابلیت نداشت که در کنار فاطمه (س) قرار بگیرد و در تمامی روی زمین همتراز، همراز و همسری برای فاطمه (س) جز علیبنابیطالب نبود. این یعنی در ازدواج هم کفوبودن نکته مهمی است که افراد در اندیشه و اخلاق برای یکدیگر مناسب باشند. مجد فقیهی در تحلیل سیره و سبک زندگی خانوادگی حضرت زهرا (س) نیز به «جوان» میگوید: حضرتزهرا (س) بهترین برخوردها را با همسر خود دارد. تمام حرف همین است که امیرالمؤمنین امام علی (ع) فرمودند: سوگند به خدا که فاطمه (س) هیچ گاه مرا خشمگین نکرد و در هیچ کاری از من سرپیچی نکردند و من هرگاه به فاطمه (س) نگاه میکردم، غم و اندوه از من زدوده میشد.
وی بعد دیگر الگوگیری را منوط به این دانست که زن و شوهر در زندگی خانوادگی نباید اسباب خشمگینی یکدیگر را فراهم کنند.
این استاد دانشگاه به آیات قرآن مبنی بر مودت و رحمت میان همسران اشاره داشته و میگوید: الگو همان آیات مطرح شده از جانب خداوند است. پیامبراکرم (ص) بعد از ازدواج، وقتی از علیبنابیطالب (ع) سؤال کردند فاطمه زهرا (س) را چگونه دیدی؟ فرمود: «نعم العون فی طاعه الله» در مسیر طاعت و بندگی خدا برای من هیچگونه ممانعتی ایجاد نمیکرد. پیامبر (ص) آنگاه رو به دخترش فاطمه (س) کرد و پرسید: شوهرت را چگونه یافتی؟ فاطمه (س) گفت: «خیر بعل»؛ او را بهترین شوهر دیدم.
الگویی ماندگار و فناناپذیر
یکی دیگر از مضامین الگوگیری در صحبتهای این محقق و پژوهشگر مضامین و مفاهیم حدیث کساست که درباره آن بیان میکند: وقتی حسنین وارد میشوند حضرت زهرا با بهترین ادبیات پاسخ سلام را میدهند چنانچه میگویند: اَلسَّلامُ عَلَیک یا اُمَّاهْ. فَقُلْتُ: وَ عَلَیک السَّلامُ یا قُرَّةَ عَینی وَ ثَمَرَةَ فُؤادی. سلام بر توای مادرجان. گفتم و سلام بر توای نور دیده و میوه دلم که این نشان میدهد در سایر تعاملها و روابط نیز مهربانانه با یکدیگر برخورد میکردند، در حالی که مادران امروزی حتی در شرایط فعلی پاسخ سلام فرزند خود را نمیدهند، اما الگوی بانوی تاریخ این چنین جواب سلام فرزندان خود را میدادند یا برای شفای فرزندان خود روزه میگرفتند و برای آن اهمیت و اهتمام قائل بودند.
وی با تأکید بر اینکه چنین الگویی هیچ گاه از بین نخواهد رفت، اظهار میدارد: حضرت زهرا (س) برای تمام مسلمانان و حتی برای همه بشریت الگو خواهند بود و تاریخ چنین الگویی را هرگز کهنه نمیسازد، چراکه ما هنوز به چنین موردی نرسیدیم و همچنان در چنین ارتفاع فرهنگی قرار نگرفتیم که فاطمه زهرا را الگو قرار دهیم.
وی در پاسخ به این سؤال که شاه کلید سبک زندگی حضرت زهرا (س) کدام مورد است، میگوید: سبک زندگی درگیر مواردی است که برای سلامت جسم و خانواده به صورت منظم انجام میشود که اگر بخواهیم وارد جزئیات شویم از یک زاویه قابل تکرار نیست. در واقع در سبک زندگی سالم یکسری دستورات کلی مبنی بر سادگی و دوری از تجملات و خشنودی و رضایت از زندگی اهتمام به همسرداری و تربیت فرزند دارد.
به اعتقاد وی بحث حجاب در سیره زندگی حضرت زهرا (س) بسیار مهم است چنانچه از سر تا پا پوشیده بودند و این چنین در میان جمعی از زنان مهاجر و انصار صحبت کردند در حالی که این روزها کمتر به بطن چنین رفتاری پرداخته میشود.
سادهزیستی بعد دیگر سیره زندگی حضرت زهرا (س) است که این محقق به آن اشاره داشته و بیان میکند: باید از تجملات دوری کرد. تجملات خوب است، اما نه به قیمت اینکه به همسر فشار وارد شود. حضرت امیر (ع) خود گردنبند تهیه میکرد، اما در اجبار برای تهیه قرار نمیگرفتند، چراکه در واقع هر دو نفر یکدیگر را در فشار قرار نمیدادند. حضرت امیر در خانه به حضرت زهرا کمک میکردند که این بسیار مهم است.
به گفته وی استقبال از یکدیگر و مودتی که بین حضرت زهرا (س) و حضرت امیر (ع) وجود داشت تا همیشه میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
فقیهی مجد روایتی در این زمینه بیان کرده و توضیح میدهد: ما در روایت داریم یک روز صبح امیرالمؤمنین (ع) به فاطمه (س) گفت: آیا چیزی در منزل هست بخوریم؟ فاطمه (س) گفت: سوگند به کسی که پدرم را به نبوت و تو را به وصایت برگزید چیزی در منزل نیست تا برای شما آماده کنم و دو روز است که چیزی در منزل نبوده است مگر کمی که آن هم تو را بر خود و حسن و حسین مقدم داشتم. امام علی (ع) گفت:ای فاطمه! چرا نگفتی تا چیزی برای شما تهیه کنم؟ فاطمه (س) گفت: یا اباالحسن! من از خداوند شرم دارم که شما را به آنچه توان نداری وادار کنم. چون میدانستم توانایی خرید چیزی را نداری درخواستی نکردم. وی در خاتمه تأکید کرد: عمل به شاخصههای سبک زندگی حضرت زهرا (س) بیتردید موجب استحکام بنیان خانواده میشود.