جوان آنلاین: کاشمری‌ها که از سال‌ها قبل به تولید انواع محصولات از جمله فرش، زعفران و کشمش مشغول بوده‌اند، طی یک دهه اخیر و به لطف حمایت‌های سازمان بسیج سازندگی کاری کرده‌اند تا نام شهرستان‌شان در بسیاری از کشور‌ها مطرح شود. آن‌ها که بخش زیادی از انگور خود را به کشمش تبدیل می‌کردند، با راه‌اندازی کارگاه‌های بسته‌بندی سعی کردند راه صادرات را باز کنند. تسهیلات اقتصاد مقاومتی و حضور مهندسان کشاورزی حالا از کاشمر یک قطب ساخته تا کشمش‌هایش علاوه بر بازار‌های ایران در ده‌ها کشور دیگر هم به فروش برسد.
کشمش برای بدن بسیار مفید است و می‌تواند در درمان عارضه‌هایی مانند یبوست و ترشی معده مؤثر واقع شود.
از دیگر فواید بسیار زیاد این محصول می‌توان به تأثیر مثبت بر بینایی و نیز حفظ سلامت دندان‌ها و استخوان‌ها اشاره کرد.
کشمش را می‌توان در موارد زیادی مورد استفاده قرار داد.
برخی آن را به عنوان میوه خشک‌شده و تنقلات مصرف می‌کنند و گروهی هم در آشپزی از این محصول بهره می‌برند.
کشمش، انگوری است که آن را یا به صورت طبیعی زیر آفتاب خشک می‌کنند یا از دستگاه‌های مخصوص برای این کار استفاده می‌کنند. انگور پس از خشک‌شدن، به رنگ‌های زرد، سبز یا سیاه درمی‌آید.
کشمش سیاه معمولاً مقوی‌تر و دارای ارزش غذایی بیشتری نسبت به دو کشمش دیگر است.
قطب تولید کشمش درجه یک
صنعت کشمش در ایران با معیشت و اشتغال بیش از صدهاهزار نفر گره خورده است، اما هر لحظه بیم از‌دست‌رفتن جایگاه کشور به عنوان صادرکننده کشمش احساس می‌شود.
در این میان کشور‌های امریکا و ترکیه مهم‌ترین رقبای صادراتی ایران در جهان به شمار می‌آیند.
اما آنچه این صنعت را با بحران مواجه کرده، حمایت‌نکردن دولت از باغداران انگور و تولیدکنندگان کشمش است.
حضور دلالان و خرید ارزان‌قیمت کشمش‌ها در فصل‌هایی که تولیدکنندگان فروشی ندارند، به نارضایتی و بی‌انگیزه‌شدن کشاورزان و تولیدکنندگان این محصول دامن زده است.
شهرستان کاشمر واقع در جنوب غربی استان خراسان‌جنوبی با برخورداری از ۱۷۰هزار نفر جمعیت، علاوه بر تولید فرش دستبافت و زعفران، یکی از قطب‌های مهم تولید انگور و کشمش به حساب می‌آید. از نظر آب و هوایی، کاشمر هر سه نوع آب و هوا را داراست؛ مناطق شمالی شهرستان سرد و کوهستانی، مناطق مرکزی معتدل و مناطق جنوبی خشک و نیمه‌خشک است.
این تنوع آب و هوایی از جمله زمینه‌های اصلی تولید انواع محصولات به ویژه انگور است.
کاشمر پر از باغات انگور است و ده‌ها هزار تن کشمش سالانه از این نقطه به سراسر ایران و کشور‌های خارجی صادر می‌شود.
این شهرستان ۳ هزارو ۳۰۰ هکتار سطح زیر کشت انگور دارد و از هر هکتار ۲۵تن انگور برداشت و ۱۰تن کشمش تولید می‌شود.
در این میان روستای محمدیه کاشمر از نظر میزان اشتغال اهالی به تولید کشمش، یک نمونه کم‌نظیر محسوب می‌شود.
روستای محمدیه از ۴۰۰خانوار تشکیل شده و ۲۵۰خانوار آن در تولید کشمش فعال هستند، قدمت تولید این محصول در این روستا به بیش از ۷۰سال قبل بازمی‌گردد.
دردی به نام دلالی و ضعف در بسته‌بندی
مردم در روستای محمدی کشمش را به صورت سنتی و در ساختمان‌های خشتی که بارگاه نامیده می‌شوند، تولید می‌کنند.
یکی از تولیدکنندگان موفق کشمش در روستای محمدیه درباره مشکلات تولیدکنندگان این محصول می‌گوید: کشمش برای کشاورزان این منطقه با هر قیمتی که تمام شود، باز هم خریداران که بیشتر دلالان هستند سعی می‌کنند با کمترین سود، آن را از دست تولیدکنندگان بگیرند؛ کاری که به هیچ وجه زحمات و مرارت‌های تولید کشمش را پاسخگو نیست. این مسئله ناشی از حضور فعال دلال‌ها در بازار کشمش است. آن‌ها بازار را قبضه می‌کنند و اجازه نمی‌دهند کشاورزان به حق‌شان برسند.
فروش کشمش به صورت فله‌ای و بسته‌بندی‌نشده و ضعف کشاورزان در بازاریابی و نیز غفلت از صادرات یکی از عواملی است که به دلالان برای جولان در بازار فرصت می‌دهد. این معضل به بن‌بست تبدیل نشده است و می‌توان راهکار‌هایی برای آن ارائه کرد.
تأسیس کارگاه‌های بسته‌بندی کشمش در قطب تولید کشمش و ارتباط‌گیری مستقیم این کارگاه‌ها با کشاورزان در کنار بازاریابی حرفه‌ای معطوف به صادرات از جمله راه‌حل‌های آزموده‌شده و تضمینی است.
یکی از کاشمری‌ها که قبلاً کارمند دولت بوده، حالا از جمله افرادی است که با تشخیص درست نیاز بازار وارد این عرصه شده است.
جذابیت‌ها و سودآوری این عرصه به قدری است که آقای هاشمی را برای استعفا از شغل دولتی و راه‌اندازی کارگاه بسته‌بندی کشمش در کاشمر متقاعد کرده است.
او در این باره می‌گوید: کارگاه بسته‌بندی کشمش یک نیاز فوری برای منطقه ما بود و تأسیس آن می‌توانست همزمان به نفع کشاورزان و نیز خودم باشد. بر این اساس با فروش یک ملک و استفاده از پس‌انداز قبلی، کارگاه تمام اتوماتیک بسته‌بندی صنعتی کشمش را تأسیس کردم. کشمش‌های کارگاه پس از بسته‌بندی همگی به محصولی کاملاً صادراتی تبدیل می‌شوند.
اما جالب است بدانیم حدود یک دهه است بسیج سازندگی اعطای وام‌های اقتصاد مقاومتی به واحد‌های کشاورزی و صنعتی تولید انگور و کشمش را در دستور کار قرار داده است.
اعزام مهندسان رشته کشاورزی بسیجی به روستا‌های کاشمر و ارائه مشاوره به تولیدکنندگان انگور و کشمش یکی از برنامه‌های ثابت بسیج سازندگی برای حمایت از کشاورزان این منطقه است.
در حال حاضر روستای محمدیه با برخورداری از ۱۰۰بارگاه بهداشتی، سالانه ۳۷۰تن کشمش تولید می‌کند که از این میان ۲۰۰تن صادر می‌شود.
یکی از جهادگران بسیجی که چند سالی است در تولید کشمش فعالیت می‌کند، می‌گوید: وقتی این کار را شروع کردم، برای امرار معاش بود، اما بعد از تسهیلاتی که از بسیج گرفتیم، توانستیم چند دستگاه مجهز بسته‌بندی تهیه کنیم.
صفر ربانی با تأکید بر اینکه این حرکت راه پیشرفت را باز کرد، ادامه می‌دهد: برای اینکه کارگاه‌مان بازدهی خوبی داشته باشد، تعداد کارگران را افزایش دادیم و در این راه، خانم‌ها و به خصوص آن‌ها را که سرپرست خانواده هستند، استخدام کردیم. امروز وضعیت بسیار خوب است و به دنبال خریدن یک کارگاه دیگر و توسعه کار‌ها هستیم.
وی تأکید می‌کند: حالا می‌دانیم اقتصاد مقاومتی قبل از هر چیز به ما می‌آموزد ظرفیت‌های اطراف خود را به خوبی ببینیم و از آن‌ها به بهترین نحو ممکن استفاده کنیم. ده‌ها سال است کشمش در این منطقه تولید می‌شود، اما وقتی تصمیم گرفتیم کار را به نام منطقه خود بزنیم و ارزش افزوده داشته باشیم، همه چیز تغییر کرد و موفقیت‌های بزرگی کسب کردیم.
ارزآوری‌های کشمش برای ایران آنقدر چشمگیر است که بتوان با سرمایه‌گذاری بیشتر روی آن تحولات بزرگی رقم زد.
فعالان این عرصه معتقدند در کنار بسیج باید دیگر سازمان‌ها و نهاد‌ها هم وارد میدان شوند و با حمایت از کشاورزان و دیگر تولیدکنندگان این مسیر را برای توسعه کار‌ها هموار کنند.
