جوان آنلاین: نسخه اصلاح‌شده و مرمت‌شده فیلم سینمایی «ناخدا خورشید» ساخته ناصر تقوایی با همکاری فیلمخانه ملی ایران و با حضور علی نصیریان بازیگر، هارون یاشایی تهیه‌کننده، سعید قطبی‌زاده نویسنده و منتقد سینما و جمعی از هنرمندان و علاقه‌مندان به سینمای ایران در موزه سینما به نمایش درآمد.
سعید قطبی‌زاده منتقد، نویسنده و کارشناس سینما در مراسم نمایش نسخه مرمت‌شده فیلم «ناخدا خورشید» گفت: «ناخدا خورشید» از فیلم‌های محبوب من در سینمای ایران است و از بار اول که در نوجوانی این فیلم را دیدم تا به امروز که شاهد نسخه اصلاح‌شده آن بودم، هیچ‌گاه نظرم نسبت به آن تغییر نکرده بلکه هر بار بهتر و مرغوب‌تر جلوه کرده است.
وی ادامه داد: سؤال‌های بی‌پاسخی درباره این فیلم وجود دارد که هیچ‌گاه ناصر تقوایی درباره‌شان توضیح دقیقی نداد و این جلسه با حضور دو بزرگوار فرصت خوبی برای طرح بسیاری از این پرسش‌هاست.
قطبی‌زاده بیان داشت: تقوایی این جسارت را داشت که در سال‌های اولیه انقلاب و در اوج تبلیغات ضدامریکایی، رمانی از یک نویسنده امریکایی را به فیلم برگرداند. اغلب فیلم‌های ماندگار در تاریخ سینمای ایران سفارشی نیستند و خودانگیخته ساخته شده‌اند. خاستگاه تقوایی ادبیات بوده و او بزرگ‌شده اقلیمی است که «نویسنده‌خیز» است و تاکنون نویسندگان و شاعران بزرگی را پرورانده است.
وی ادامه داد: خوانشی که تقوایی از رمان «داشتن و نداشتن» همینگوی داشته، از این جهت جالب توجه است که درآمیخته با مایه‌های بومی ماست، طوری که اگر کسی این رمان را نخوانده باشد، محال است تصور کند، فیلم تقوایی اقتباسی از یک رمان امریکایی است. این فیلم جزئیات خیره‌کننده‌ای دارد؛ تلفیق فضای بومی جنوب ایران با درونمایه‌های اصلی رمان.
این نویسنده سینما بیان داشت: مکان و زمان در «ناخدا خورشید» جوری طراحی شده است که می‌شود فرضاً تحلیل تقوایی از تاریخ معاصر ایران یا شناخت عمیقش از فرهنگ مردمان جنوب را در آن دید. این‌ها راز جاودانگی این اثر است در کنار بازی‌های درست و دیالوگ‌نویسی متبحرانه تقوایی که بازتاب عشق او به ادبیات است.
وی خاطرنشان کرد: سال‌ها پیش با علی نصیریان در دفتر ماهنامه فیلم حرف می‌زدیم و او از انتخاب دوبلور نقش خود ناراحت بود.
هم در بازی نصیریان و هم در گویندگی ژرژ پطروسی ویژگی‌هایی وجود دارد که شخصیت مستر فرحان را از تصویری که همیشه از علی نصیریان داشته‌ایم، دور می‌کند. دلال‌صفتی و چرب‌زبانی از همان ابتدا در ترسیم شخصیت وارد شده و تا انتها پیش می‌رود، چه فصل فوق‌العاده‌ای است تدوین همزمان مرگ او با پرندگان گرسنه دریایی.
قطبی‌زاده با بیان اینکه یکی از بهترین بازی‌های سینمای ایران متعلق به سعید پورصمیمی در این فیلم است، افزود: شیوه او در ایفای نقش، تداوم شیوه فنی‌زاده است در اثر دیگری از کارگردان، یعنی «دایی جان ناپلئون».
پورصمیمی در یکی از اولین تجربه‌هایش قله‌ای را فتح کرد که بعد‌ها خودش هم دیگر به نزدیکی‌های آن نرسید.
«ناخدا خورشید» فیلم بااصالتی است؛ سند زنده‌ای از شکوه سینمای ایران و نمونه‌ای بی‌بدیل در نمایش خلاقیت.
علی نصیریان، بازیگر فیلم «ناخدا خورشید» نیز گفت: همانطور که می‌دانید در مسئله هنر، جوهره اصلی خلاقیت است.
در این فیلم بازیگری مانند مرحوم فتحعلی اویسی که در بسیاری از آثار کمدی با شوخی مردم را سرگرم می‌کرد، شخصیتی ویژه را خلق می‌کند و این اتفاق محصول کارگردانی است که او را هدایت کرد.
وی ادامه داد: تقوایی زمانی که فیلمنامه را به من داد، گفت، می‌توانی نقش خود را از میان دو شخصیت ناخدا و مستر فرحان انتخاب کنی. من به او گفتم، نظر شما کدام نقش است؟ و او نقش مستر فرحان را به من واگذار کرد و برای ناخدا کسی را انتخاب کرد که درجه یک بود و به نظرم بهترین نقش‌پردازی در کارنامه داریوش ارجمند است.
نصیریان ادامه داد: تقوایی به من گفت که مستر فرحان یک دلال است و یکی از دندان‌های او طلاست و همین موضوع کافی بود تا من کاملاً متوجه شخصیت او شوم. اینکه یک شخصیت دلال دندان طلا داشته باشد، ایده فراوانی در اختیار بازیگر قرار می‌دهد.
وی ادامه داد: تقوایی به دلیل کسالت در میان ما حاضر نیست، اما باید از زحمات این مرد پاسداری کنیم. او تلاش بسیار زیادی برای ساخت این فیلم انجام داد. زمانی که فیلمبرداری «ناخدا خورشید» متوقف شد، من، داریوش ارجمند و سعید پورصمیمی به ارشاد رفتیم و التماس کردیم برای ادامه فیلمبرداری حمایت‌هایی از آن صورت بگیرد چراکه اثری بسیار درخشان بود.
