درگذشت حجتالاسلام والمسلمین احمد احمدی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس سازمان «سمت» در ابتدای هفته جاری، بازتاب زیادی میان اهالی اندیشه داشت و اساتید زیادی در حوزه علوم انسانی در پیامهای خود به تلاشهای بسیار ایشان در پیشبرد پروژه علوم انسانی اسلامی اشاره کردند.
رضا داوری اردکانی در پیامی ایشان را یک دانشمند جامع برشمرد و درگذشت وی را تسلیت گفت: «خبر درگذشت استاد دکتر احمد احمدی برای کسی که با او سابقه یک عمر دوستی داشته است نمیتواند بسیار ناگوار، اندوهبار و تأسفآور نباشد. این درگذشت مصیبتی بزرگ نه فقط برای خانواده و دوستان بلکه برای علم و فرهنگ ایران است.
دکتر احمدی در حوزه و دانشگاه خوب درس خوانده بود و مهمتر اینکه دانشمندی به تمام معنی اخلاقی و دیندار بود، اما اهل تظاهر نبود. در دانش و دانشمندی و حتی در کار فلسفه با اینکه جامع قدیم و جدید بود داعیه نداشت. طلب و جستوجوی علم و معرفت را هرگز رها نکرد.
آخرین باری که ایشان را دیدم گفت: آدم پیر که میشود تنبل هم میشود. یعنی متأسف بود که چرا مثل زمان جوانی که خستگی نمیشناخت نمیتواند کار کند. رسم ایناست که وقتی کسی از دنیا میرود با چشمپوشی میگوییم «انّا لانعلم منه الّا خیراً و انت اعلم به منّا» در مورد دکتر احمدی به جرئت میگویم که جز خوبی و حسن نیت و قصد خدمت در کارها از او ندیدهام.
دکتر احمدی یک دانشمند جامع بود. در تفسیر قرآن به دقایقی توجه داشت که اسلاف و معاصران کمتر به آنها التفات کرده بودند و البته شاگرد خاص و محرم و امین علامه طباطبایی و ویراستار تفسیر المیزان باید هم چنین دقتنظرهایی داشته باشد.
در فلسفه گرچه زیاد ننوشت، اما آنچه نوشت خوب نوشت. اصراری هم در چاپ نوشتههای خود نداشت. ۵۰ سال پیش برای یکی از استادان مقالهای به عنوان تکلیف کلاس نوشته بود. مقاله در باب اشعری و هیوم بود. استاد مقاله را شاید، چون آن را تحقیقی یافته بود، به من داد که بخوانم. مقالهای بسیار خوب بود و با اینکه مضمون آن همواره تا آخر عمر ذهن حضرت استاد را مشغول کرده بود تا آنجا که من میدانم هرگز آن مقاله یا صورت تفصیلیافتهاش را چاپ نکرد.
تواضع دکتر احمدی مثال زدنی است. او مرد بزرگ و سادهای بود. با صراحت سخنش را میگفت و هر چه میگفت: از روی عقیده بود و البته شیرین زبان و خوش محضر هم بود. اکنون با درگذشت دکتر احمدی جامعه فرهنگی و دانشگاهی و البته حوزه علمیه قم و مخصوصاً فرهنگستان علوم عضوی مؤثر و استادی را از دست داده است که به دشواری میتوان نظیر و جانشینی برای او یافت.»
آیتالله رشاد، رئیس شورای حوزههای علمیه استان تهران و مؤسس و رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشهاسلامی نیز در پی ارتحال این استاد برجسته فلسفه پیامی به شرح ذیل صادر کرد: «إنا لله و إنا الیه راجعون
با کمال تأسف و تأثر خبر دردناک ارتحال استاد برجسته فلسفه، انقلابی پیشکسوت، روحانی زاهد و فروتن و عضو هیئت امنای پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، جناب حجتالاسلام والمسلمین دکتر احمد احمدی (قدّس سرّه) را دریافت کردم.
ایشان که جامع تعلیمات حوزوی و دانشگاهی و از تلامذه شناخته حکیم عارف علامه طباطبایی بود، عمر بلند و با برکت خویش را یکسره صرف تربیت فضلای جوان در حوزه و دانشگاه و ارائه خدمات علمی و دینی به طبقات نخبه کشور و حمایت بیدریغ و بیامان از آرمانهای انقلاب اسلامی و نظام انقلابی کرد.
زهد و سادهزیستی، خلوص و صفای باطن، فروتنی و بیپیرایگی، صراحت لهجه و صداقت در گفتار، مهربانی و عطوفت، خیرخواهی و شفقت، وظیفهشناسی و مسئولیتپذیری، نستوه و خستگیناپذیری، دینداری عالمانه و عشق خالصانه به ساحت قرآن و اهل بیت پیامبر (ص)، از جملهصفات بارز این عالم فرزانه و خادم خلیق ملت بود.
اینجانب این ضایعهمولمه را از سوی خود و همه ارکان حوزه علمیه عریق تهران و نیز مسئولان و اعضای هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشهاسلامی، به محضر مبارک رهبر معظم انقلاب اسلامی و سایر مراجع عظام تقلید (دام ظلهم)، اصحاب حوزه و دانشگاه، اهل بیت محترم، خیل شاگردان و ارادتمندان سوگمند این استاد، تسلیت عرض کرده، از بارگاه بلند باری برای بازماندگانش صبر و سلامت و برای آن فقید سعید، غفران و حشر با اولیای الهی را مسئلت میدارم.»
گفتنی است حجتالاسلام احمدی از سال ۱۳۶۰ به عنوان عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت داشت. او بنیانگذار سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) بود و حدود ۳۳ سال مدیریت این سازمان را بر عهده داشت. وی همچنین از مؤسسان دانشگاه تربیت مدرس و در هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی، نماینده مردم تهران بود. از جمله آثار ایشان میتوان به کتابهای «بنلایههای شناخت» (تألیف)، «مختارات من نصوص الفلسفه الاسلامیه» (تألیف)، «نقد تفکر فلسفی غرب» (ترجمه)، «تأملات در فلسفه اولی» (ترجمه) و «تأسیس مابعدالطبیعه اخلاق» (ترجمه) اشاره کرد.