سرويس فرهنگ و هنر جوان آنلاين: درجه‌بندی سنی فیلم‌ها که در ایران آغاز شده است با وجود مطابقت با شرایط و عرف جامعه ایران، تا حدود زیادی از نظر محتوایی شبیه به درجه‌بندی فیلم‌ها در جهان است، البته تفاوت‌هایی هم در زمینه تقسیم‌بندی سنی وجود دارد.
سازمان سینمایی هم روز دهم اردیبهشت ماه در اطلاعیه شرایط درجه‌بندی فیلم‌ها در سینمای ایران را اعلام کرد، برای اینکه مروری داشته‌ایم بر درجه‌بندی سنی جهانی فیلم‌ها خالی از لطف نیست که نگاهی هم به درجه‌بندی که سازمان سینمایی اعلام کرده است بیندازیم و مقایسه‌ای بین این دو داشته باشیم.
در ابتدای اطلاعیه سازمان سینمایی آمده است: «پیشگیری از هرگونه آسیب به مخاطبان اعم از کودکان و نوجوانان، اخلاقی و باور‌های اجتماعی و جوانان بر اساس موازین تربیتی به عنوان ضرورت صنعت تصویر شناخته می‌شود، اهمیت این موضوع بدان خاطر است که گاه نمایش رفتار و گفتار شخصیت‌های منفی و ترس و مضامین مشابه هستند، برای رخداد‌هایی که متضمن خشونت برخی گروه‌های سنی نامناسب است، لذا اطلاع رسانی، طبقه بندی آثار و توصیه‌های آگاهی بخش با انواع روش‌ها ضروری به شمار می‌رود. نظام درجه بندی سنی فیلم‌ها یا بد بودن محتوای آثار نبوده و صرفا هدایتگر مخاطبان در تشخیص مطابقت آثار با موازین تربیتی و روحی روانی است و به همین منظور تبیین و ابلاغ می‌شود.»
همچنین در این اطلاعیه آمده است که دفاتر پخش فیلم، سالن‌های نمایش فیلم، سامانه‌های برخط نمایش فیلم و سامانه‌های پیش فروش و فروش اینترنتی بلیت سینما مکلف به اطلاع رسانی درجه بندی سنی مندرج در پروانه نمایش فیلم‌ها در تمامی مواد تبلیغی، فضای فیزیکی و مجازی مرتبط با نمایش فیلم هستند، همچنین پیش از نمایش فیلم در سینما‌ها باید این درجه بندی اعلام و پنج مرتبه هم در هنگام نمایش باید به مخاطبان یادآوری شود.
درجه‌بندی فیلم‌ها براساس اعلام سازمان سینمایی به این شرح است:
گروه ۹+: این فیلم دارای الفاظ یا صحنه‌های نامناسب برای کودکان است و تماشای آن برای کودکان زیر ۹ سال توصیه نمی‌شود.
گروه ۱۲+: این فیلم دارای صحنه‌های نسبتا خشونت آمیز یا دلهره‌آور یا استعمال دخانیات و یا الفاظ نامناسب است و تماشای آن برای افراد زیر ۱۲ سال توصیه نمی‌شود.
گروه ۱۵+: این فیلم دارای صحنه‌های خشونت آمیز، ترسناک یا استعمال مواد مخدر یا روابط خلاف عرف جامعه و یا زبان تند و نامناسب است و تماشای آن برای افراد زیر ۱۵ سال توصیه نمی‌شود.
گروه ۱۸+: این فیلم دارای صحنه‌های افراطی از خشونت یا صحنه‌های استعمال مواد مخدر یا صحنه‌هایی تداعی‌کننده روابط زناشویی و یا الفاط و حرکات نامناسب است و تماشای آن برای افراد زیر ۱۸ سال ممنوع است.
حسین انتظامی رییس سازمان سینمایی از راه‌اندازی شورایی جدید در وزارت ارشاد جهت رده‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی از اول تابستان خبر داد.
بر همین اساس گفته می‌شود که فیلم‌های دارای محدودیت سنی با محدودیت در اکران مواجه می‌شوند. شکی نیست که نظام رده‌بندی سنی که در سینمای جهان نیز رعایت می‌شود، اقدامی مثبت و لازم در سینمای ایران است، اما از صحبت‌های رییس سازمان سینمایی دو نکته استنباط می‌شود که در حقیقت به ضرر سینمای ایران است؛ از طرفی راه‌اندازی شورای رده‌بندی سنی در وزارت ارشاد که ممکن است به جای یک شورای تخصصی به یک شورای سانسور و محدودیت مضاعف ناشی از اعمال سلیقه شخصی تبدیل شود و باید این وظیفه به صنف‌های سینمایی و با حضور اهالی فن و کارشناسان حوزه اجتماعی و روانشناسی سپرده شود و از طرفی اعمال محدودیت سنی اگر به محدودیت در اکران منجر شود، در واقع نظام رده‌بندی سنی به انحراف رفته و به جای جلب اعتماد مخاطبان و منطقی و هدفمند ساختن ممیزی‌های موجود، به ضرر اقتصاد سینما، هم در حوزه فیلمسازی و هم سالن‌داری سینما تبدیل خواهد شد.
راجر ابرت، منتقد مشهور آمریکایی که یکی از افراد برجسته در نقد سیستم رده بندی آمریکا به شمار می‌رفت عقیده داشت این سیستم بیشتر تمرکز خود را بر روی نشان ندادن صحنه‌های غیر اخلاقی، صرف می‌کند؛ در حالیکه به نشان دادن تصاویر زیادی از خشونت‌های افراطی اجازه می‌دهد.
او اینگونه ادامه می‌دهد که، سیستم رده بندی بر روی جنبه‌ها و موارد بدیهی و ظاهری فیلم (همچون تعداد دفعات استفاده از واژه‌های رکیک و زننده) متوقف شده و بجای آن از موضوع و مضمون کلی فیلم (برای مثال، نشان دادن نتیجه‌های موارد غیراخلاقی و یا خشونت) غافل است. او پیشنهاد یک رده بندی جدید با عنوان "A" (برای بزرگسالان) را می‌دهد تا نشانگر وجود تصاویری با شدت بالایی از خشونت و یا محتوای مرتبط با بزرگسالان باشد که نباید برای نوجوانان عرضه شود، ولی در عین حال تصاویر موجود در این فیلم‌ها به شدتی نیست که رده بندی NC-۱۷ را دریافت نمایند.
شاید براساس همین ایراد‌ها است که، دفتر فیلم و رسانه‌های مجمع اسقف‌های کاتولیک آمریکا، سیستم رده بندی خاص خود را دارد که در آن بیشتر بر روی آموزه‌های اخلاقی، بجای توجه صرف به محتوای فیلم، تاکید و تکیه می‌کند.
حالا باید منتظر نشست و دید که این شورای که رییس سازمان سینمایی چیده است متر و معیارش چیست و چگونه می‌خواهد رده بندی سینما را اجرایی کند ولی به هر حال این قدم مهم و بزرگی در سینمای ایران است که قطعا در آینده می‌تواند از اعمال سلیقه و بی قانونی جلوگیری کند.
