جوان آنلاین: عید نوروز از ایامی است که مردم به یکدیگر هدیه می‌دهند، چراکه عیدی دادن و عیدی گرفتن در این ایام ریشه‌ای دیرینه دارد و حتی با گذشت قرن‌ها، هنوز هم این سنت بین خانواده‌ها رواج دارد. از طرفی قرن‌هاست با آموزه‌های اسلامی گره خورده و پربرکت شده است. ابوالفضل بیهقی در بخش‌هایی از کتاب تاریخ خود به دادن هدیه در نوروز مهرگان اشاره کرده است. این سنت نشان دهنده تداوم رسومات نوروزی در دوره غزنویان است و با آغاز حکومت صفوی و رسمی شدن مذهب شیعه، برخی از آداب اسلامی با آیین‌های نوروزی درآمیخته شد و تلاش عالمان شیعه در جمع‌آوری احادیث و روایات معصومین (ع) در رابطه با نوروز و سنت‌های آن بر رونق بیشتر این جشن اضافه کرد. علامه مجلسی روایتی به نقل از پیغمبر اکرم (ص) نوشته است با این مضمون که «گروهی از مردم ایران به تازگی مسلمان شده بودند، در یکی از جشن‌های نوروز، جامی از جنس نقره و پر از حلوا به عنوان هدیه برای رسول خدا (ص) آوردند. آن حضرت پرسیدند: این چیست؟ جواب دادند: امروز نوروز، عید بزرگ ایرانی‌هاست. حضرت فرمودند: کاش هر روز بر ما نوروز بود.» همچنین در کتاب من لا یحضره الفقیه نوشته شده که در نوروز هدیه‌ای برای حضرت امیرالمؤمنین (ع) آوردند. حضرت فرمودند: این چیست؟ عرض کردند: «امروز، نوروز است و این هدیه نوروزی است.» حضرت هدیه را میان حاضران تقسیم کرده و فرمودند: «هر روز را برای ما نوروز بسازید.»
عیدی‌دادن و عیدی‌گرفتن عجین با تجملات نباشد
براساس همین سنت‌ها و آداب اسلامی، بزرگ‌تر‌ها لحظه تحویل سال همراه اعضای خانواده پای سفره هفت سین می‌نشستند و بعد از خواندن قرآن و دعای لحظه تحویل سال، بزرگ خانواده قرآن را باز می‌کرد و از لای قرآن پول‌های نو و تا نخورده را به حاضران هدیه می‌کرد. در دید و بازدید‌های عیدانه هم صاحبخانه نگاه ویژه‌ای به کودکان داشت و مبلغی یا کادویی متناسب با سن و علاقه به عنوان عیدی به آن‌ها هدیه می‌داد، اما رفته‌رفته این سنت‌ها مانند دیگر سنت‌ها رنگ و بوی مدرن شدن گرفت به گونه‌ای که امروزه شاهدیم مبالغ عیدی در بعضی خانواده‌ها به میزانی رسیده است که به جرئت می‌توان گفت خود مانعی برای انجام دید و بازدید‌ها شده است یا صله ارحام بدون حضور کودکان انجام می‌شود، چراکه ممکن است خانواده‌ای امکان جبران پرداخت مبلغ عیدی به فرزندش را برای طرف مقابل نداشته باشد! اتفاقی که با هدف و آداب اسلامی مغایرت دارد و ما را از هدف اصلی عیدانه که همان صله ارحام است دور می‌کند.
عیدی کودکان را رمضانی کنیم
امسال نوروز زمانی می‌آید که رمضان چند قدمی برداشته و آن را در دل خود جای داده است. احاطه نوروز با هلال رمضان را باید به فال نیک گرفت و به واسطه این تقارن تلاش کرد رفتار‌ها اصلاح و به رشد و تحول ختم شود. کاش شیوه عیدی دادن‌ها را هم رمضانی کنیم و در کنار اسکناس‌های تا نخورده هدیه‌ای مانند تسبیح، مفاتیح، قرآن، جانماز و چادر نماز را به خصوص به روزه اولی‌ها هدیه دهیم. به شرطی که در تهیه این هدایا هم از تجملات و چشم و هم چشمی‌ها دوری شود.
یاد خاطره سپیده - یکی از دوستان دوره تحصیلم – افتادم که می‌گفت: «۹ ساله بودم که عید آن سال نوروز همزمان با ماه مبارک رمضان شده بود. روز دوم عید همراه پدر و مادرم راهی خانه عمه بزرگم شدیم. نزدیک افطار، عمه سفره افطار را آورد و از من خواست تا او را برای چیدن سفره کمک کنم. سفره چیده شد و همین که الله اکبر اذان بلند شد خرما را برداشتم و خوردم. همه با انجام کارم خنده‌ای کردند و گفتند قبول باشه سپیده خانم! فقط منتظر بودم تا سفره افطار جمع شود و بساط شیرینی، آجیل و شکلات‌های عید خانه عمه روبه‌راه شود تا دل سیر بخورم. خیلی طولی نکشید که آرزویم برآورده شد و شروع به شکستن تخمه و پسته کردم. بعد از پذیرایی افطار و عید، عمه نرگس قرآنش را آورد و از آن پول‌های نو یکی را برداشت و به من داد. تشکر کردم ولی گفت برایم یک عیدی ویژه دارد. بعد به اتاقش رفت و یک هدیه که لای کاغذ کادوی بسیار زیبا پیچیده شده بود را آورد. همین که به خانه برگشتیم کادو را باز کردم و دیدم یک چادر نماز گلدار است. راستش را بخواهید فقط در ماه رمضان بود که نمازهایم را کامل می‌خواندم ولی بقیه ماه به قول معروف یک خط در میان رو به خدا می‌ایستادم و همین باعث غرزدن‌های مادرم شده بود. وقتی آن چادر گلدار را عیدی گرفتم از ذوق سر کردن چادر، همین که صدای اذان را می‌شنیدم سجاده را باز می‌کردم و چادر را روی سرم می‌انداختم و نمازم را شروع می‌کردم. شاید باورتان نشود از آن روز دیگر نمازم قضا نشد. حتی نماز صبح، در زمستان سرد که همیشه برایم سخت بود را با رغبت می‌خواندم. آن عیدی عمه بود که مسیر زندگی‌ام را تغییر داد و باعث شد حالا که ۴۰ ساله هستم یک رکعت نماز قضا نداشته باشم.»
این اتفاق در زندگی سپیده باعث شد، عید امسال که متقارن با ماه رمضان شده است تصمیم بگیرد برای بچه‌هایی که به خانه‌اش می‌آیند به خصوص روزه اولی‌ها کنار اسکناس نو و تا نخورده، هدیه‌ای تهیه کند که هم متناسب با ماه مبارک رمضان و هم بسته به علاقه، مؤثر در تربیت آن‌ها باشد.
